D vitamin düzeyiyle ilgili çalışmalar özellikle depresyon, kısmen de Alzheimer ile D vitamini düşüklüğünü ilişkili bulmuştur:

• Annenin D vitamin eksikliğinin, yavrunun erişkinlikteki sağlığını etkileyebileceği; bunlardan birinin de şizofreni gibi nöropsikiatrik bozukluklara yatkınlık olduğu ileri sürüldü (McGrath J. Does 'imprinting' with low prenatal vitamin D contribute to the risk of various adult disorders? Med Hypotheses. 2001 Mar;56(3):367-71.).
• D vitamin yetersizliğinin multipl skleroz, Alzheimer, Parkinson, mevsimsel duygu durum bozukluğu, depresyon ve şizofreni riskini artırabileceği ve erken yaşlanmaya yol açabileceği ileri sürüldü (Tuohimaa P1, Keisala T, Minasyan A, Cachat J, Kalueff A. Vitamin D, nervous system and aging. Psychoneuroendocrinology. 2009 Dec;34 Suppl 1:S278-86. doi: 10.1016/j.psyneuen.2009.07.003.).
• Ortalama yaşı 60 olan 3.369 erkekte, -Beck depresyon ölçeğine göre- depresyonlularda kan D vitamini (25-hidroksivtamin D: 25HVD) düzeyi anlamlı düşük saptandı. Yaşam tarzı ve sağlık durumu düzeltmeleri ilişkiyi zayıflatsa da ortadan kaldırmadı. (Lee DM1, Tajar A, O'Neill TW, O'Connor DB, Bartfai G, Boonen S, Bouillon R, Casanueva FF, Finn JD, Forti G, Giwercman A, Han TS, Huhtaniemi IT, Kula K, Lean ME, Punab M, Silman AJ, Vanderschueren D, Wu FC, Pendleton N; EMAS study group. Lower vitamin D levels are associated with depression among community-dwelling European men. J Psychopharmacol. 2011 Oct;25(10):1320-8. doi: 10.1177/0269881110379287. Epub 2010 Sep 7.).
• On dört farklı çalışmanın 31.424 katılımcısını değerlendiren bir sistematik gözden geçirme ve meta-analizde, depresyon D vitamini düzeyi düşüklerde, kontrollere göre %40; en düşük dilimde en yükseklere göre kesitsel çalışmada %31, üç farklı çalışma grubunda 2.2 kat daha fazla bulundu (Anglin RE1, Samaan Z, Walter SD, McDonald SD. Vitamin D deficiency and depression in adults: systematic review and meta-analysis. See comment in PubMed Commons belowBr J Psychiatry. 2013 Feb;202:100-7. doi: 10.1192/bjp.bp.111.106666.).
• 37 çalışmayı kapsayan bir meta-analizde, -hayli farklı sonuçlar yayımlanmış olmakla birlikte- 20 ng/mL’nin altındakilerle üstündekilerin karşılaştırması, daha yüksek kan D vitamini (25HVD) düzeylerinin minimental test sonuçlarının az da olsa anlamlı iyilik sergilediğini gösterdi. 4 çalışmanın sonuçları Alzheimer hastalarında daha düşük D vitamini düzeyleri olduğunu ortaya koydu. (Balion C1, Griffith LE, Strifler L, Henderson M, Patterson C, Heckman G, Llewellyn DJ, Raina P. Vitamin D, cognition, and dementia: a systematic review and meta-analysis. See comment in PubMed Commons belowNeurology. 2012 Sep 25;79(13):1397-405.).
• Sekiz çalışmayı kapsayan bir meta-analizde, 50 nmol/L’nin altında ve üstünde D vitamini (25HVD) düzeyine sahiplerin bilişsel skor karşılaştırması, D vitamini düşüklüğünün, daha kötü bilişsel işlevlerle ve daha yüksek Alzheimer riskiyle birlikteliğini gösterdi. (Balion C1, Griffith LE, Strifler L, Henderson M, Patterson C, Heckman G, Llewellyn DJ, Raina P. Vitamin D, cognition, and dementia: a systematic review and meta-analysis. Neurology. 2012 Sep 25;79(13):1397-405.).
• 1979-2008 arası yapılmış çalışmaların sistematik gözden geçirilmesi, D vitamini (25HVD) düzeyi ile bilişsel bozuma arasındaki ilişkiyi net olarak söylemenin mümkün olmadığını belirtti (Annweiler C1, Allali G, Allain P, Bridenbaugh S, Schott AM, Kressig RW, Beauchet O.  Vitamin D and cognitive performance in adults: a systematic review.  Eur J Neurol. 2009 Oct;16(10):1083-9. doi: 10.1111/j.1468-1331.2009.02755.x. Epub 2009 Jul 29.).

***

Çoğu çalışma, D Vitamin desteğinin genelde depresyon, anksiete, zindelik ve kendini iyi hissetme ile da ve bilişsel sağlıkta çok yarar sağlamadığı yönündedir.

• 30-75 yaşlarında kan D vitamini (25HVD) değerleri düşük (<22 ng/mL) 243 kişi, 6 ay süreyle haftada 40.000 İÜ D vitamini ve plasebo gruplarına ayrıldı. Depressif semptomları fark etmedi. (Ama çoğu zaten depressif değildi veya hafif depressifti) (Kjærgaard M1, Waterloo K, Wang CE, Almås B, Figenschau Y, Hutchinson MS, Svartberg J, Jorde R. Effect of vitamin D supplement on depression scores in people with low levels of serum 25-hydroxyvitamin D: nested case-control study and randomised clinical trial. Br J Psychiatry. 2012 Nov;201(5):360-8. doi: 10.1192/bjp.bp.111.104349. Epub 2012 Jul 12.).
• 21-70 yaşlarında kilo göstergesi olan BKİ’si 28-47 arasında değişen 441 toplu ve şişman kişi 1 yıl süreyle, günde 500 mg kalsiyumun yanı sıra haftada bir 40.000-20.000 İÜ D vitamini ve ilaç taklidi (plasebo) gruplarına ayrıldı. Başlangıçta 4-5 olan Beck depresyon skoru, D vitamin grubunda 1-1.5 plasebo grubunda 0.2 kadar azaldı (Jorde R1, Sneve M, Figenschau Y, Svartberg J, Waterloo K. Effects of vitamin D supplementation on symptoms of depression in overweight and obese subjects: randomized double blind trial. J Intern Med. 2008 Dec;264(6):599-609. doi: 10.1111/j.1365-2796.2008.02008.x. Epub 2008 Sep 10.).
• Menopoza girmiş 50-79 yaşlarında 36.282 kadında, 3 yıl süreyle günde 400 İÜ D vitamini+1000 mg kalsiyum verilenlerle plasebo verilenlerin karşılaştırmasında antidepressan kullanımı ve depresyon semptomları açısından fark saptanmadı (Bertone-Johnson ER1, Powers SI, Spangler L, Larson J, Michael YL, Millen AE, Bueche MN, Salmoirago-Blotcher E, Wassertheil-Smoller S, Brunner RL, Ockene I, Ockene JK, Liu S, Manson JE. Vitamin D supplementation and depression in the women's health initiative calcium and vitamin D trial. Am J Epidemiol. 2012 Jul 1;176(1):1-13. doi: 10.1093/aje/kwr482. Epub 2012 May 9.).
• 70 yaş ve üstünde 2.317 kadın rastgele örneklemeyle, 3-5 yıl süreyle, 500.000 İÜ oral tek doz D vitamini ve plaseboya örneklendi. D vitamini alanlarda kan D vitamini (25HVD) düzeyinde anlamlı artış olmasına rağmen zihin sağlığı açısından ve depresyon-anksiete ilaç kullanımı yönünden fark saptanmadı (Sanders KM1, Stuart AL, Williamson EJ, Jacka FN, Dodd S, Nicholson G, Berk M. Annual high-dose vitamin D3 and mental well-being: randomised controlled trial. Br J Psychiatry. 2011 May;198(5):357-64. doi: 10.1192/bjp.bp.110.087544.).
• 2014’te yapılan, 6 çalışmanın 1.203 katılımcısını kapsayan bir sistematik gözden geçirmesinde D vitamini desteğinin depresyona anlamlı olumlu etki göstermediği belirlendi. (Li G1, Mbuagbaw L, Samaan Z, Falavigna M, Zhang S, Adachi JD, Cheng J, Papaioannou A, Thabane L. Efficacy of vitamin D supplementation in depression in adults: a systematic review. J Clin Endocrinol Metab. 2014 Mar;99(3):757-67. doi: 10.1210/jc.2013-3450. Epub 2013 Dec 11.).
• 70 yaş üstü 2.117 kadında 6 ay süreli kalsiyum+D vitamini desteği, plaseboya göre, -zindelik ve kendini iyi hissetmeye ilişkin- mental sağlık skorunda fark yaratmadı (Dumville JC1, Miles JN, Porthouse J, Cockayne S, Saxon L, King C. Can vitamin D supplementation prevent winter-time blues? A randomised trial among older women. J Nutr Health Aging. 2006 Mar-Apr;10(2):151-3.).
• Bazal 25HVD’si 11-12 ng/mL civarında, parkinsonlu 86 yaşlı 18 ay süreyle günde 1 mcg 1-alfa-hidroksivitamin D3 ve plasebo şeklinde ayrıldı. Düşme riskinde fark yoktu. Kemik kırığı D vitamini alanlarda (1’e karşı 8 şeklinde) anlamlı azaldı. Kemik mineral yoğunluğu (KMD) daha az bozuldu (Sato Y1, Manabe S, Kuno H, Oizumi K. Amelioration of osteopenia and hypovitaminosis D by 1alpha-hydroxyvitamin D3 in elderly patients with Parkinson's disease. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 1999 Jan;66(1):64-8.).