Şiddetli âni solunum sendromu

Severe Acute Respiratory Syndrome (SARS)

Bu yazı, Mayo Clinic web sitesinde, Nisan 2003'de bir soruya cevap olarak yayınlanmıştır.

Orjinal yazı için tıkayınız.

Soru:

Bana SARS hakkında bilgi verebilir misiniz? Belirtileri nedir? Antibiyotikle tedavi edilebilir mi? XPat / Teksas

Cevap

Şiddetli âni solunum sendromu ~ Severe acute respiratory syndrome (SARS) ölümle sonuçlanabilen ciddî bir solunum hastalığıdır. Sağlık görevlileri ilk SARS vakalarını 2003 Şubat ayında Vietnam'da belirledi. O tarihten sonra hastalık sayısı, çoğu Güneydoğu Asya'da, birçok ülkeye hızla yayıldı. Bu bölgenin dışında, aralarında ABD'nin bulunduğu birçok ülke de, etkilenen coğrafyadan gelen yolcular vasıtasıyla ithal edilen vakalar bildirdiler.

Hastalığın en muhtemel sebebi, koronavirüs'ün yeni tanınan bir tipidir. Koronavirüs'ün bilinen tipleri soğuk algınlığı ve üst solunum yolu enfeksiyonuna yol açar. Fakat araştırmacılar başka enfeksiyon kaynaklarını da incelemekte.

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC)'ye göre SARS genellikle ateşle başlıyor. Birkaç gün sonra kuru öksürük ve nefes alma zorluğu belirebiliyor. Hastalık, kana yeterli oksijen gitmesini engelleyecek noktaya kadar ilerleyebilir. SARS'a yakalananlardan %10 ilâ 20'si solunum cihazına (ventilatör) ihtiyaç duymuştur. SARS'a yakalananların büyük kısmı iyileşiyor. Ölüm oranı %3 ile %5 arasındadır.

Hastalık taşıyan insanla temas halinde SARS kolayca bulaşmaktadır. Elimizdeki deliller, bulaşmaların büyük kısmının, SARS'lı insanın öksürmesi veya hapşırması ile havaya saçılan damlacıkları başka insanların nefes yoluyla içlerine çekmeleriyle ortaya çıktığını göstermektedir. Sağlık uzmanları virüsün hava veya su yoluyla taşınıp taşınmadığını da inceliyorlar.

SARS'lı bir insanla temastan 2 ilâ 7 gün sonra ilk işaret ve belirtilerin gelişmesi tipiktir. 15 Mart 2003'de Dünya Sağlık Örgütü (WHO) dünya çapında âcil seyahat uyarısı yayınlayarak bütün yolcuların dikkatini SARS'ın belli başlı işaret ve belirtilerine çekti; bunlar şöyle sıralanabilir:

• 38 C'ın üzerinde ateş
• Öksürük
• Nefes darlığı
• Bitkinli

Bunlara ek olarak şüphelenilen vaka, aşağıdaki özelliklerden birini de taşımalıdır:

• SARS'a yakalanmış bir insanla yakın temas


• Kısa bir süre önce Asya'ya yolculuk.

Şu anda SARS'a tanımada kesin bir test yoktur. Doktor, işaret ve belirtiler ile aşağıda sayılan ek testlerin sonuçlarına göre teşhis koyabilir:

• Zatürie veya aküt solunun sıkıntısı sendromu belirten göğüs filmi.


• Düşük platelet sayımı (trombesitopeni) ve düşük akyuvar sayımı (lökopeni) veren kan testleri.

CDC (Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri) şu an için özgül bir tedavi belirlememiştir. SARS muhtemelen bir virüs enfeksiyonu olduğundan, anti bakteriyel ilaçlar etkin değildir. Anti viral ilaç ve steroidlerin fayda sağladığını gösteren herhangi bir delil de bulunmamaktadır.

Dünya Sağlık Örgütü, herhangi bir seyahat kısıtlaması yayınlamamıştır. Fakat yolculara, Hong Kong ve Güney Çin'in bir bölgesi olan Guangdong'a zorunlu haller dışındaki seyahatlerini ertelemeleri tavsiyesinde bulunmuştur. CDC, Güneydoğu Asya'ya gitmeyi düşünenlerin zorunlu haller dışında gezilerini ertelemelerini tavsiye etmektedir. Bu bölgelere hava yolu ile giden yolcuların bu hastalığı yaydıkları görüntüsü vardır.

Eğer son zamanlarda Güneydoğu Asya'ya gitmişseniz, dönüşünüzden başlayarak en az yedi gün sağlık durumunuz izleyin. Eğer ateş ve ateşe eşlik eden öksürük ve nefes alma güçlüğü varsa hemen bir doktora gidin.

dr. pozitif'in notu: Yazıda bahsedilen uyarılar SARS kontrol altına alındıktan sonra kaldırılmıştır.