Bakteriyel enfeksiyonlarla ilgili çalışmaların çoğu veremlilerde yapılmıştır. Antibiyotiklerden önce veremliler güneşin ve morötesi ışınlarının (ultraviyolenin) iyi geldiği kabul ediliyordu (Bakınız: Geçmişten Günümüze D vitamini). Kanda D vitamini (25-hidroksivitamin D: 25HVD) düzeyi düşüklüğünün veremin aktivitesini artırdığı; D vitamin desteğinin iyileşmeye olumlu yansıdığı yönünde çalışmalara karşılık, aralarında bir Cochrane sistemik gözden geçirmesinin de olduğu bazı çalışmalarda ise plasebo verilenlerle bir fark saptanmadı.

• 1980-2006 arası yapılan 151 çalışmadan, bilimsel yöntemlere uygun bulunan 7 çalışmanın ortak değerlendirildiği bir meta-analizde, kanda D vitamini (25HVD) düzeyi düşüklüğünün, aktif verem hastalığı riskini artırdığı belirlendi (Nnoaham KE1, Clarke A. Low serum vitamin D levels and tuberculosis: a systematic review and meta-analysis. Int J Epidemiol. 2008 Feb;37(1):113-9. doi: 10.1093/ije/dym247.).
  * 67 veremli (tüberkülozlu) hastada günde 0.25 mg D vitamini takviyesinin balgamın mikroptan temizlenmesini hızlandırdığı gösterildi (Nursyam EW1, Amin Z, Rumende CM. The effect of vitamin D as supplementary treatment in patients with moderately advanced pulmonary tuberculous lesion. Acta Med Indones. 2006 Jan-Mar;38(1):3-5.).
• 259 veremliye iki doz halinde rastgele örneklemeyle kas içine 600 bin İÜ D vitamini veya ilaç taklidi (plasebo) zerkedildi. 12 hafta sonra D vitamini verilenlerin daha fazla kilo aldığı (3.75’e karşılık 2.61 kg), tutulan bölge sayısının azaldığı (1.35’e karşılık 1.82), kavite hacmında yarıdan fazla azalmanın daha fazla olduğu (106’ya karşılık 111) belirlendi. (Salahuddin N1, Ali F, Hasan Z, Rao N, Aqeel M, Mahmood F. Vitamin D accelerates clinical recovery from tuberculosis: results of the SUCCINCT Study [Supplementary Cholecalciferol in recovery from tuberculosis]. A randomized, placebo-controlled, clinical trial of vitamin D supplementation in patients with pulmonary tuberculosis'. BMC Infect Dis. 2013 Jan 19;13:22. doi: 10.1186/1471-2334-13-22. See comment in PubMed Commons belowBMC Infect Dis. 2013 Jan 19;13:22. doi: 10.1186/1471-2334-13-22.).
• Ancak üç farklı çalışmada DV ikamesinin TB tedavisine ek katkı sağlamadığı bildirildi:
• 365 veremli hastaya verem tedavisi yanında, tedavinin 5 ve 8. aylarında ek olarak 100 bin İÜ D vitamini veya plasebo verildi. Balgamın mikroptan temizlenmesine ve ölüm oranında azalmaya katkı sağlamadığı görüldü. (Wejse C1, Gomes VF, Rabna P, Gustafson P, Aaby P, Lisse IM, Andersen PL, Glerup H, Sodemann M. Vitamin D as supplementary treatment for tuberculosis: a double-blind, randomized, placebo-controlled trial. See comment in PubMed Commons belowAm J Respir Crit Care Med. 2009 May 1;179(9):843-50. doi: 10.1164/rccm.200804-567OC. Epub 2009 Jan 29.).
• 146 verem hastasına tedavi başında ve 2, 4, 6. haftalarda 2.5 mg D3 vitamini eklemenin, plaseboya göre her hangi bir üstünlük sağlamadığı saptandı. (Martineau AR1, Timms PM, Bothamley GH, Hanifa Y, Islam K, Claxton AP, Packe GE, Moore-Gillon JC, Darmalingam M, Davidson RN, Milburn HJ, Baker LV, Barker RD, Woodward NJ, Venton TR, Barnes KE, Mullett CJ, Coussens AK, Rutterford CM, Mein CA, Davies GR, Wilkinson RJ, Nikolayevskyy V, Drobniewski FA, Eldridge SM, Griffiths CJ. High-dose vitamin D(3) during intensive-phase antimicrobial treatment of pulmonary tuberculosis: a double-blind randomised controlled trial. Lancet. 2011 Jan 15;377(9761):242-50. doi: 10.1016/S0140-6736(10)61889-2. Epub 2011 Jan 5.).
• 23 çalışma ve 6.842 olguyu kapsayan Cochrane sistemik gözden geçirmeleri, D vitamininin veremin önleme ve tedavisinde faydası konusunda yeterli destekleyici kanıt olmadığı sonucuna vardı (Sinclair D1, Abba K, Grobler L, Sudarsanam TD. Nutritional supplements for people being treated for active tuberculosis. Cochrane Database Syst Rev. 2011 Nov 9;(11):CD006086. doi: 10.1002/14651858.CD006086.pub3.).

***

Diğer bakteri enfeksiyonlarıyla ilgili çalışmalarda:

• 182 KOAH hastasına, rastgele örneklemeyle, bir yıl süreyle her 4 haftada bir 100 bin İÜ D vitamini yada plasebo verildi. Genel olarak, ilk alevlenme zamanı, alevlenme sayısı, hastaneye başvuru, yaşam kalitesi ve ölüm yönünden fark saptanmadı. Ancak, D vitamini verilmeden önce ciddi D vitamini eksikliği (kanda D vitamini seviyesi 10 ng/mL’nin altında) olan 30 kişide alevlenme %43 oranında daha az saptandı. (Lehouck A1, Mathieu C, Carremans C, Baeke F, Verhaegen J, Van Eldere J, Decallonne B, Bouillon R, Decramer M, Janssens W. High doses of vitamin D to reduce exacerbations in chronic obstructive pulmonary disease: a randomized trial. Ann Intern Med. 2012 Jan 17;156(2):105-14. doi: 10.7326/0003-4819-156-2-201201170-00004.).
• 1-11 aylık 1.524 bebek rastgele örneklemeyle, 18 ay süreyle her 3 ayda bir ağızdan 100 bin İÜ D vitamini yada plasebo grubuna ayrılmış. İlk zatüryenin ortaya çıktığı zamanın karşılaştırmasında, anlamlı fark saptanmamış. (Manaseki-Holland S1, Maroof Z, Bruce J, Mughal MZ, Masher MI, Bhutta ZA, Walraven G, Chandramohan D. Effect on the incidence of pneumonia of vitamin D supplementation by quarterly bolus dose to infants in Kabul: a randomised controlled superiority trial. Lancet. 2012 Apr 14;379(9824):1419-27. doi: 10.1016/S0140-6736(11)61650-4. Epub 2012 Apr 10.).
• 1-5 yaşlarında nükseden akut orta kulak iltihaplı (otit medyalı) 116 çocuk, rastgele 4 ay süreyle günde 1.000 İÜ D vitamini ve ilaç taklidine (plaseboya) örneklendiğinde, ciddi olmayan iltihaplanma (komplike olmayan epizot) sıklığı 26’ya karşılık 38 ile anlamlı azalmakla birlikte –kulağın kendiliğinden aktığı- komplike (çetrefil) olanlarda fark saptanmadı (Marchisio P1, Consonni D, Baggi E, Zampiero A, Bianchini S, Terranova L, Tirelli S, Esposito S, Principi N. Vitamin D supplementation reduces the risk of acute otitis media in otitis-prone children. See comment in PubMed Commons belowPediatr Infect Dis J. 2013 Oct;32(10):1055-60. doi: 10.1097/INF.0b013e31829be0b0.).

***

Viral enfeksiyonların mevsimsel dalgalanmaları güneş ve D vitamini ile ilişkilendirilmiştir. Ama bu konuda sağlam kanıtlar ortaya konmuş değildir. Fayda sağladığını ve sağlamadığını gösteren pek çok çalışma vardır.

• 18-80 yaşlarında 162 erişkinin değerlendirmesinde, 12 hafta süreyle günde 2.000 İÜ D vitamini alanlarda plasebo alanlara göre 3 aylık izlem sırasında üst solunum yolu enfeksiyon sıklığı, ciddiyet ve süresinde fark saptanmadı (Li-Ng M1, Aloia JF, Pollack S, Cunha BA, Mikhail M, Yeh J, Berbari N. A randomized controlled trial of vitamin D3 supplementation for the prevention of symptomatic upper respiratory tract infections. See comment in PubMed Commons belowEpidemiol Infect. 2009 Oct;137(10):1396-404. doi: 10.1017/S0950268809002404. Epub 2009 Mar 19.).
• Menopoza girmiş 208 kadında rastgele örneklemeyle D vitamini ve plaseboya ayrılıp karşılaştırıldı. 3 yıllık takipte, toplam 34 grip ve soğuk algınlığından 8’inin D vitamini, 26’sının plasebo grubuna ait olduğu görüldü ve fark anlamlı bulundu. (Aloia JF, Li-Ng M. Re: epidemic influenza and vitamin D. Epidemiol Infect. 2007 Oct;135(7):1095-6; author reply 1097-8.).
• Ortalama yaşı 47, %75’i kadın, 322 sağlıklı erişkin rastgele örneklemeyle, 18 ay süreyle ilk 2 ay ayda 200.000 İÜ sonra ayda bir 100.000 İÜ D vitamini ve plasebo şeklinde ayrıldığında, D vitamini grubunda kan D vitamin (25HVD) düzeyinin 29’dan 48 ng/mL’ye çıktığı; ancak ortalama üst solunum yolu enfeksiyon sıklığında, semptom süresinde, ciddiyet derecesinde ve işgücü kaybında fark olmadığı belirlendi (Murdoch DR1, Slow S, Chambers ST, Jennings LC, Stewart AW, Priest PC, Florkowski CM, Livesey JH, Camargo CA, Scragg R. Effect of vitamin D3 supplementation on upper respiratory tract infections in healthy adults: the VIDARIS randomized controlled trial. JAMA. 2012 Oct 3;308(13):1333-9. doi: 10.1001/jama.2012.12505.).
• 11 rastgele örneklemeli kontrollü çalışmanın sistematik gözden geçirmesi ve meta-analizinde, 6ay-75 yaş arası 5.660 kişide, D vitamini takviyesinin solunum yolu enfeksiyon riskini %36 azalttığı; ancak heterojenite (farklı çalışmalar arasındaki uyumsuzluk) nedeniyle sonucun güvenilir olmayabileceği belirtildi (Bergman P1, Lindh AU, Björkhem-Bergman L, Lindh JD. Vitamin D and Respiratory Tract Infections: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. PLoS One. 2013 Jun 19;8(6):e65835. Print 2013.).
• 18-28 yaşlarında 164 erkek, 6 ay süreyle günde 400 İÜ D vitamini ve plaseboya rastgele örneklendiğinde, D vitamininin solunum yolu enfeksiyon görülme sıklığını %37 azalttığı ama işgücü kaybı ve semptom sıklığında fark yaratmadığı saptandı (Laaksi I1, Ruohola JP, Mattila V, Auvinen A, Ylikomi T, Pihlajamäki H. Vitamin D supplementation for the prevention of acute respiratory tract infection: a randomized, double-blinded trial among young Finnish men. J Infect Dis. 2010 Sep 1;202(5):809-14. doi: 10.1086/654881.).
• 6-15 yaşlarında 430 okul çocuğu günde 600 İÜ D vitamini ve plasebo şeklinde rastgele ayrıldığında hızlı antijen testiyle enfluenza A’nın ve astım ataklarının anlamlı azaldığı ama enfluenza B’de ve hızlı antijen testi negatif gripsi hastalıklarda fark olmadığı saptandı (Urashima M1, Segawa T, Okazaki M, Kurihara M, Wada Y, Ida H. Randomized trial of vitamin D supplementation to prevent seasonal influenza A in schoolchildren. Am J Clin Nutr. 2010 May;91(5):1255-60. doi: 10.3945/ajcn.2009.29094. Epub 2010 Mar 10.).
• 32-84 yaşlarında 12 ayı aşan süreler D vitamini alanlarla plasebonun karşılaştırmasında, -%55’i grip aşılı- 569 erişkinde, grip sıklığında fark yoktu ama beklenenin tersine grip süresi (ortalama 7’ye karşılık 4 şeklinde) D vitamini alanlarda daha uzundu! (Jorde R1, Witham M, Janssens W, Rolighed L, Borchhardt K, de Boer IH, Grimnes G, Hutchinson MS. Vitamin D supplementation did not prevent influenza-like illness as diagnosed retrospectively by questionnaires in subjects participating in randomized clinical trials. Scand J Infect Dis. 2012 Feb;44(2):126-32. doi: 10.3109/00365548.2011.621446. Epub 2011 Oct 25.).