ABD Tarım Bakanlığı USDA, 2005 besin piramidini açıkladı. Yeni piramitte egzersiz ön plana çıkarılıyor. Besinlerde, ayrıntıya iniliyor. Tahıl grubunda lifler, sebzelerde çeşitlilik vurgulanıyor.

İlk piramit 13 yıl önce oluşturulmuştu. Piramit şekli, daha fazla tüketilmesi gereken besinleri alta, daha az tüketilecekler üste konarak ortaya çıkmıştı. Tarım Bakanlığı, gelişen bilgiyi yansıtmak üzere piramidi üç yılda bir yeniliyor. Bu yenilemeler, kökten değişiklikler değil, iyileştirmeler şeklinde gerçekleşiyor. 2005'den önceki son piramit 2003 piramididir. dr. pozitif, 2003 piramidini ve bu piramide yöneltilen eleşitirileri, alternatif piramit tekliflerini “Piramit Savaşları” yazısında anlatmıştı.

Eski piramitte, ayrıntıya girilmeden, tahıl ve sebze, meyvenin bol tüketilmesi; et grubunun daha az ve ilave yağ ve şekerlerin de büyük bir dikkatle kullanılması öneriliyordu. 2005 piramidinde sebzeler açık yeşil (meselâ marul), koyu yeşil (brokoli) ve kırmızı (pancar) gibi alt gruplara ayrılıyor ve bunların hepsinden faydalanılması öneriliyor. Tahıl tüketiminin en az %50'sinin lifli (kepekli) olması isteniyor.

En önemli değişiklik, Tarım Bakanlığı'nın işi değil anlayışıyla, daha önce hiç söz edilmeyen egzersizin, piramidin bir parçası haline getirilmesi: 2005 piramidine, piramide tırmanan bir insan figürü yerleştirilmiş. Bu, hem egzersizi, hem de sağlıklı bir yaşam tarzına adım adım ulaşılacağını temsil ediyor.

Az ve çok tüketilecek besinler artık piramidin tabanı, ortası ve tepesiyle değil, piramit üzerine çizilen ve genişlikleri değişen renkli bantlarla gösteriliyor. Yeni piramit şeklindeki bantların anlamlarını şekil üzerinde belirttik.

Dikkat edilecek bir not da şu: Süt grubundaki bütün ürünler tamamen yağsız kabul ediliyor. Miktar tavsiyeleri buna göre yapılmış. Süt ve ürünlerinde yarım yağlı ve tam yağlı süt kullanıldığında, bu yağın, dışardan ilâve edilmiş gibi, yağ grubunda sayılması gerekiyor.

Son olarak, daha çok diyetisyenleri ilgilendiren bir noktayı belirtelim: 2005 piramidiyle birlikte USDA, porsiyon kavramını da terk etti. İnsanların “porsiyon”dan, tabağındaki miktarı anladığı ortaya çıktı ve bunun yerine bardak, kaşık veya doğrudan hacım ve ağırlık ölçülerinin kullanılması kararlaştırıldı.

Piramidin egzersizle nasıl birleştirildiğinin ayrıntısını Tahmini Enerji İhtiyacı yazımızda sunuyoruz.

İlgili yazılar:

Piramit savaşları

Tahmini enerji ihtiyacı ve bazal metabolizma hızı

Hareketlilik

Lifler

Yağ yakma hesap makinesi

©dr. Pozitif, Aile Doktorluğu Sağlık Hizmetleri A. Ş. Kaynak göstermeden alıntı yapmayınız.