İnsan kaçıyor, Azrail kovalıyor. Orta çağda ölüm mikroplarla geliyor, salgınlar kitleleri orakla biçercesine kırıyordu. Antibiyotikler, aşılar ve hijyen; mikroplardan kaynaklanan hastalıkları yok edemediyse de hızını kesti. 1900’lerin başında ölüm kalp ve damardan vurmaya başladı ve 1950-60’larda en yüksek seviyesine ulaştı. Buna yönelik savaş kısmen işe yarasa da kalp ve damar hastalıkları hala en büyük ölüm nedeni olmayı sürdürüyor. İlginç olarak, 1900’lerin sonundan günümüze kalp ve damar hastalıklarındaki göreli düşüşe karşılık şeker hastalığında adeta bir patlama yaşandı. Bir başka ilginçlik, şeker hastalığının artış trendinin, adeta birbirlerinin karbon kopyası gibi, kilo fazlalığı trendine olağan üstü paralellik göstermesiydi.
Günümüz tıp çevreleri son yüzyılda ortaya çıkan bu değişikliklerde, tıbbın da dahli olduğu kanaatindeler: Kalp ve damar hastalıklarında önemli payı olduğu düşünülen LDL denilen kötü kolesterolü düşürmek için yağlar öcüleştirilmiş ve azaltılması önerilmişti. Buna hem insanlar hem gıda endüstrisi uydu. Kalp açısından kısmen de işe yaradı gibi görünüyor. Ne var ki, azaltılan yağların yaratacağı enerji boşluğunun neyle doldurulacağı çok önemsenmemişti. Boşluk kepek ve rüşeyminden arındırılan tahıllarla, patatesle, tatlılarla ve meşrubatla dolduruldu. Üstelik toplam kalori eskisinden fazla alınır hale gelmişti. Sonuç toplumların giderek şişmanlaması ve daha fazla şeker hastasının ortaya çıkışıydı.
“Hata ettik, bu kadar karbonhidrat tüketilmemeliydi!” sesleri her geçen gün arttı. Artık yeni bir öcümüz oldu: Karbonhidratlar. Kimileri, “karbonhidratların zehir olduğunu” söyleyecek kadar ileri gitti.
Gerçekten de fazla karbonhidrat tüketmemiz yüzünden,
- Kilo alma riskimiz artıyor,
- Şeker hastalığının başlangıcı sayılan “insülin direnci” artıyor ve kan şekeri daha fazla yükseliyor; sonuçta daha çok şeker hastası oluyoruz,
- Tansiyon yükselme eğilimine giriyor,
- Kan yağlarından trigliserit yükselirken HDL dediğimiz iyi kolesterol düşüyor,
- Kalın bağırsak kanseri riski artıyor,
- Kalp ve damar hastalığı riski artıyor.
***
Günümüzde gereğinden fazla karbonhidrat tükettiğimiz; bunun da başta kilo ve şeker hastalığı olmak üzere sağlığa olumsuz tesir ettiği düşünülüyor.
Aslında Dr Atkins ile yaklaşık 50 yıl önce başlayan bir düşük karbonhidrat diyeti akımı vardı. Daha sonra çok değişik adlar ve ufak-tefek farklarla, birçok moda diyete ilham verdi. Bu diyetler, karbonhidratların azaltılmasına yönelik araştırmalar için de laboratuvar rolü üstlenmiş oldu. Alışılagelmiş beslenmemizde aldığımız enerjinin yarıdan çoğunu (yaklaşık %55 kadar) karbonhidrattan sağlarken bu oranı aşağılara çekmenin bazı olumlu ve bazı olumsuz sonuçlarının olduğu görüldü.