Statin grubu kolesterol düşürücü ilaçların, tartışmasız fayda gördüğüne inanılan en önemli hasta grubu; tanı konmuş, bilinen damar sertliği hastalarıdır.
Bunların en başında, kalbi besleyen koroner damarlarında daralma yüzünden,
- kalp krizi (miyokart enfarktüsü) geçirmiş veya
- “angına” dediğimiz kalp kaynaklı ağrıları olan veya
- koronerlerinde daralma nedeniyle balon anjioplasti, stent veya baypas gibi girişimlerin yapıldığı hastalar gelir.
LDL kolesterolü ne olursa olsun ifadesine dikkatinizi çekmek isterim. Yani damar sertliğine bağlı kalp ve damar hastası iseniz; -söz gelimi kalp krizi geçirmiş, bay pas yapılmış, stent konmuşsa-, kolesterolünüz yüksek olmasa bile, statinlerin
kolesterol dışı faydaları nedeniyle statin kullanmanız öneriliyor.
Statin tedavisinin kalp krizi ve ölüm riskini ve ani kalp ölümünü anlamlı ölçüde azalttığına ilişkin çok güçlü kanıtlar vardır.
***
Damar sertliğinin kalp dışı yansımaları olan hasta grubu da benzer şekilde değerlendirilir. Bunlar arasında,
- –ağrı yüzünden yürütmeyebilen (kladikaso intermittant’lı)- uyluk, bacak ve ayağa giden damarların tıkanıklığı (periferik arter hastalığı),
- kalpten çıkan ana atardamar olan aortun karın (veya göğüs) kısmında balonlaşması (abdominal/torasik aort anevrizması),
- belirtili şah damar tıkanıklığı (semptomatik karotis arter hastalığı) sayılabilir.
Damar sertliğinin beyindeki yansıması ise, felç geçirme şeklinde karşımıza çıkan inme (strok) ve geçici iskemik atak (TİA) denen beynin bir süreliğine kansız kalması halidir. İnmenin beynin kansız kaldığı (iskemik) ve beyinde kanamanın olduğu (hemorajik) iki farklı şekli vardır. Statinlerin beynin kansız kaldığı (iskemik) inme ve geçici iskemik atak (TİA) halinde faydalı olduğu konusunda uzlaşı vardır. Ancak bazı yayınlar, beyinde kanamanın olduğu (hemorajik) inmede statinin faydasız olduğunu, hatta zarar verebileceğini söyler.
Damar sertliğine bağlı kalp ve damar hastalığı tanısı alanlara derhal, yüksek dozdan statin başlanması konusunda fikir birliği vardır.
Damar sertliğinin kalp dışı yansımaları olan hasta grubunda da, koroner daralmadaki gibi –tolere edilebiliyorsa- yüksek yoğunluklu statin tedavisi uygulanmalıdır. NICE (National Institute for Health and Care Excellence); koroner kalp, çevresel atardamar (perferik arter), inme ve geçici iskemik atak (TİA) hastalarında; 75 yaşın altındakilere 80 mg, üstündekilere 40 veya 80 mg atorvastatin başlanmasını önermektedir.