Kolesterolü önemli kılan, günümüzde
en önemli ölüm sebebinin kalp ve damar hastalıkları oluşudur. Anlaşıldı ki, insanlar durduk yerde kalp ve damar hastası olmuyor.
Risk faktörü dediğimiz bazı şeyler üst üste gelince “damar sertliği” belasına bulaşıyoruz.
Ailesel yatkınlık, ilerleyen yaş ve erkek olmak elimizde olmayan risk faktörleridir. Bir de, -tümüyle olmasa da- büyük ölçüde elimizde olan, değiştirebileceğimiz risk faktörleri var. Bunlardan en önemlileri sigara, kanda şeker fazlalığı, kan yağları sorunu, yüksek tansiyon, göbeklenmeyle birlikte fazla kilodur.
Kan yağları sorunu ise kabaca kanda LDL dediğimiz kötü kolesterolün yüksekliği, HDL dediğimiz iyi kolesterolün düşüklüğü ve –kötü kolesterolün daha kötü haline işaret ettiği düşünülen- trigliserit yüksekliğidir.
Tartışmaya yer bırakmayacak şekilde, kötü kan yağları tablosu ile damar sertliğine bağlı kalp ve damar hastalıkları arasında sıkı bir ilişki vardır. Kanda kolesterol ne kadar yüksekse, kalbi besleyen koroner damarlarda hastalık riski o ölçüde artmaktadır.
***
Kalp ve damar hastalığına yakamızı kolayca kaptırmamak için, elimizde olan risk faktörlerinin her biriyle savaşmak gerekiyor.
Bunun en doğru yolu, -mümkünse ana karnından başlayarak-
- “sağlıklı” beslenmek,
- sigara içmemek ve sigara dumanından uzak durmak,
- hareketli bir yaşam sürüp egzersizi hayatımıza katmak,
- göbeklenme ve şişmanlamaktan sakınmak
- ve stresle daha iyi baş edebilmektir.
Zaten, bunları başardığımızda damar sertliğinin sorun olma ihtimali hayli azalacaktır.
Ne var ki, günümüz yaşam tarzı ve “çevre”, bunları başarabilmeyi, “akıntıya karşı kürek çekme” 'ye dönüştürdü. Pek çok kişi sağlıklı yaşam doğrularından haberdar olduğu halde bunları uygulamaya koyamamaktadır.
Hekimlerin çoğu da, bu realiteye teslim olmuş durumdalar. Yaşam tarzı tavsiyeleri ya hiç gündeme alınmamakta veya “âdet yerini bulsun” dercesine dile getirilmektedir.
Oysa daha sağlıklı yaşam tarzı –günümüz koşullarında- zordur ama imkânsız değildir.
Kan yağları sorunu için sağlıklı beslenme, tütünden uzak durma, hareketli bir yaşam, kilo kontrolü ve stresle başetme tedbirleri öncelikle gerekir.
Söylediklerimiz, kolesterol özelinde de geçerlidir. Kan yağlarının daha sağlıklı değerler alabilmesi için
beslenme, kilo yönetimi, egzersiz ve sigara konusunda özen şarttır.
Ama daha önemlisi, kan yağları ve kolesterolü bağımsız bir sorun olarak düşünmeyip, işin ucunun kalp ve damar hastalıklarına gittiğini unutmadan, bir bütün olarak damar sertliğine yönelik tedbirlerin alınmasıdır.