Kanda D vitamini (25HVD) seviyesinin kilosu fazla olanlarda, özellikle de vücut yağı fazla olanlarda daha düşük seviyelerde olduğuna ilişkin pek çok yayın çıktı. Farklı incelemelerdeki 123.864 kişide, beden ağırlığının bir göstergesi olan “beden kütle indeksi” ‘ndeki (BKİ’deki) her 1 kg/m2 artışa, 25HVD’de %1,15 düşüklüğün eşlik ettiği saptandı. Bu ilişkinin yalnız şişmanlarla sınırlı olmayıp, 25’in altındakiler de dahil tüm BKİ kategorilerinde olması ve ilişkinin kilonun yanı sıra bel çevresi, cilt altı yağ dokusu ve özellikle de iç organ (viseral) yağlanmasıyla birlikte oluşu dikkat çekicidir.
Kiloyla vitamin ilişkisi konusunda yapılmış pek çok yayın var. Bu yayınlarda, D vitamini ile ilgili çalışmaların hiçbirinde olmadığı kadar bir tutarlılık var: Kilo arttıkça kanda D vitamini seviyesi düşmektedir.
Kilo arttıkça kanda D vitamini seviyesinin düştüğüne ilişkin çok güçlü kanıtlar var. Ne var ki, D vitamini takviyesinin kilo vermeye katkısı çok çok azdır.
Bu başlarda, bir heyecan dalgası yarattı. Acaba bin bir türlü yolla çözülemeyen kilo sorunu, D vitamini vermekle çözülebilir miydi? Ama D vitamini vermek –biraz işe yarasa da- öyle aman aman kilo vermeyi sağlayamıyordu.
Kilolularda kan D vitamini seviyesi tartışmaya yer bırakmayacak ölçüde sağlam kanıtlarla düşükken, D vitamini vermek neden işe yaramıyordu? Çeşitli teoriler ortaya atıldı. Bunları ayrı bir yazıda (Vitaminler kilo aldırır mı? yoksa kilo mu kaybettirirler?) ve bu yazının ilerleyen bölümlerinde tartışacağım.
Merak edenler bu konuda yapılmış bazı çalışmaların özetine bakabilirler (Kilo ile D vitamini arasındaki ilişkilere ait çalışmalar). Merak etmeyenler bir sonraki bölüme geçebilirler.